Een positief geluid tegen radicalisering

Onder de noemer ''Van schaduw naar licht, radicalisering onder moslims in Nederland'' organiseerden Turkse en Marokkaanse Nederlanders op de Internationale Dag van de Rechten van de Mens op 10 december een 'expertmeeting' in Amsterdam. ''We moeten ervoor waken niet alles door de bril van 'veiligheid' te zien.''

Radicalisering houdt de gemoederen in Nederland al enige tijd bezig. De Risico- en Crisisbarometer, een halfjaarlijkse meting van het veiligheidsgevoel van Nederlanders en hun vertrouwen in de overheid, geeft aan dat het conflict met terreurgroep IS voor 1 op de 3 Nederlanders het grootste punt van zorg is. Dat maakt het karakter van radicalisering tot een sociaal-maatschappelijk probleem. Vanuit dat perspectief organiseerde
vrouwenplatform Platform ZijN in samenwerking met het Samenwerkingsverband van Marokkaanse Nederlanders (SMN), een 'expertmeeting' in Amsterdam, waar mensen met verschillende religies, achtergronden en culturen dagelijks met elkaar te maken hebben. De meeting vond vorige week plaats.
''Het is goed dat er vanuit maatschappelijke organisaties en vooral vanuit de moslimgemeenschap een alternatief geluid komt. Daarmee laten wij zien dat er vanuit de eigen gemeenschap bereidheid en tevens bewustwording is om het probleem aan te pakken'', zegt Saniye Çalkın, voorzitter van Platform ZijN. ''We leven in een land met veel mogelijkheden en genieten van de bescherming van de wet. Uit de praktijk blijkt echter dat het niet vanzelfsprekend is dat iedereen gelijke kansen krijgt. Dat leidt vooral bij jongeren tot grote frustraties. Uitsluitinggevoel is vaak de bron van vervreemding en haat tegenover de Nederlandse samenleving.''
De 'inspirator' van de avond, Martijn de Koning, die als antropoloog verbonden is aan de Radboud Universiteit Nijmegen en de Universiteit van Amsterdam, geeft aan dat de betekenis van het woord radicalisering de nu bekende, negatieve lading heeft gekregen na 9/11. ''Hoewel het woord vrij staat van een dergelijke verbondenheid aan een bepaalde religie, wordt het vrijwel altijd gelinkt aan de islam. Radicaal-activisme vangt aan vanaf het moment dat mensenrechten van anderen worden aangetast. Of radicalen in Nederland werkelijk zijn toegenomen, weten we niet. Wat we wel zien, is dat radicalisme nu vooral zichtbaar is door de toename van geweld.''
De antropoloog stelt dat ook radicale clubjes ''hartstikke gezellig'' kunnen zijn. Juist daarom moeten maatschappelijke organisaties volgens hem inspelen op de behoeften van jongeren, voordat radicale clubjes dat doen. ''Het benoemen van radicalisering en het erkennen en bespreekbaar maken van het onderwerp is belangrijk. Wat we wel moeten beseffen is dat er een grote groep jongeren oververtegenwoordigd is wat betreft participatie en het leveren van een bijdrage'', benadrukt De Koning. ''We moeten ervoor waken niet alles door de bril van 'veiligheid' te zien.''
Volgens Marith Rebel-Volp, Tweede Kamerlid namens de PvdA, ligt het probleem vooral in het gegeven dat we het telkens hebben ''over'' radicaliserende jongeren, maar het gesprek ''met'' hen uitblijft. ''Door met jongeren te praten over rechten en plichten, kunnen we meer bewustwording creëren en zorgen voor verbinding met betrekking tot de maatschappij waarin zij zich bevinden.''
''Maatschappelijke organisaties spelen wat betreft het verbinden van deze jongeren een belangrijke rol'', stelt sociaal- en tekstwetenschapper Ineke van de Valk, die onderzoek doet naar racisme en islamofobie aan de Universiteit van Amsterdam. ''De rol van het maatschappelijke middenveld ligt ook in preventie. Jongeren hebben geen connectie met organisaties, maar met bepaalde activiteiten kan deze specifieke groep geactiveerd worden.''
Aan verschillende organisaties ligt de uitdaging om jongeren tegen of bij zich te houden. ''Verwordt niet het verlengstuk van de overheid, dat schaadt enkel de vertrouwensband tussen de organisaties en de jongeren'', stelt adviseur Jürgen Wander, die advies geeft op het gebied van integratie, cultuur en samenleving aan organisaties die groepen mensen van een specifieke generatie, klasse, cultuur of religie willen bereiken.
Aissa Zanzen, bestuurslid bij het SMN, laat weten dat er niets is waar we samen niet uit kunnen komen. ''Zoals een Marokkaans gezegde luidt: bergen bestaan uit stenen. Als een ieder zijn steentje bijdraagt, creëren we een berg.''


BETÜL ÇATAL
Ook gepubliceerd in de krant Zaman Vandaag.