Verveeld door de dood van anderen

Zelfs de NOS bericht er over alsof de inspiratie is vervlogen: "Liquidatie na liquidatie na liquidatie" is de titel van het artikel waarin wordt vermeld dat alweer de 20ste criminele afrekening heeft plaatsgevonden in hartje Amsterdam in een jaar tijd. Heel bizar, ik kijk naar de afbeelding bij het artikel. Mijn straat staat er op. Ongewild ben ik, zijn anderen, mijn buren, de kinderen in mijn buurt, een onderdeel geworden van een reeks aan brute afrekeningen. Het is een wereld waarin geweld prevaleert boven alle overige waarden, een wereld waarvan we weten dat het bestaat maar die toch zo ver van je bed lijkt te staan.

Wat leer je van zo'n gruwelijke gebeurtenis? Een hoop. Je leert mensen kennen; mensen in je buurt, mensen die dicht bij je staan, je leert de stadse en landelijke denkwijze en in sommige gevallen de wereldse mentaliteit kennen. Je hoort mensen praten over een onderwerp waar normaal gesproken het liefst geen woord over valt: de dood. Genuanceerder: spreken over andermans dood kan wel, maar met het idee dat je zelf niet, nooit, dood zult gaan. En als je dan toch doodgaat, moet dit op een hemelse, lieve, manier geschieden. Het makkelijker een ander de dood te wensen of aan de hand van verschillende criteria - zoals afkomst, leefstijl, godsdienst en leeftijd - bepalen of iemand de dood wel of niet heeft verdiend en of de manier waarop hij/zij is heengegaan wel zo gepast is geweest...

Moraalridders, die kunnen het je vertellen. Je herkent ze meestal aan de betweterige opstelling met een vaststaande mening, gesloten voor kritiek, omringd door een clubje eigensoortige ridders. Laatst, boot gekapseisd, 800 mensen heengegaan en een dubbele aantal dromen vervlogen… 800, minimaal. Wij mensen, beschaafd als we zijn, beginnen per direct met onze eigen analyses, gebaseerd op onze eigen normen, waarden, visie en denkwijze. 'Dom, je gaat toch niet met z'n allen op zo'n bootje zitten waarvan de kans groot is dat er iets mis zal gaan?' Conclusie: deze mensen zijn gewoon dom geweest, de dood is hun eigen schuld. Welverdiend. Op een afbeelding van 'het meisje met het roze rokje': 'mooi zo, een vluchteling minder is een zorg minder'. De daarop volgende reacties van vreugde over de dood van een onschuldig kindje. En nu nuanceer ik enorm, want de uitspraken die in het menselijk brein door sommigen zijn gecreëerd en vervolgens het toetsenbord hebben gehaald, maken mij kotsmisselijk. Sterker, ik voel een vervangende schaamte voor deze mensen. Ik voel me op een bepaald punt zelfs beledigd, gezien we onder hetzelfde soort, namelijk 'mens', worden gecategoriseerd.

De dood is een fenomeen dat vooral verdiend moet worden, anders is het niet eerlijk geweest. Ben je oud? Dan heb je lang genoeg geleefd en mag je heengaan. Ben je een vluchteling per boot? Dan ben je dom om te denken dat je de betere wereld op deze manier bereiken kunt. Overleef je het onverhoopt toch wel? Dan heb je hier in ieder geval geen bestaansrecht óf dan moet er eerst een schommelende 'bed-bad-brood'-discussie plaatsvinden om jouw menselijk waardigheid überhaupt waarde toe te kennen. Ben je als tiener, na een brainwash-sessie vertrokken naar het buitenland om te strijden voor je geloof? Donder dan vooral een eind op en sterf daar, dat is ons een zorg minder, hebben wij bepaald. Wij zijn beschaafd en intellectueel, we wensen een ander enkel de dood als dat is verdiend. En anders niet.

Betül Çatal is advocate in spé, beginnend journaliste en pleegzorg ambassadrice. Ze heeft een vergaande passie voor de kleur roze. Volg haar op Twitter: @betul_catal

Gepubliceerd @ blog ZamanVandaag